Hacamat

Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem) uyguladığı ve bir şifa vesilesi olarak tavsiye ettiği hacamat, tamamlayıcı bir tedavidir. Tamamlayıcı tedaviler, doğrudan hastalığa yönelik olmadığından, vücutta bozulan dengeyi tekrar sağlama açısından faydalı olmaktadır. Bu açıdan pek çok hastalıkta hacamatın faydalı olduğu görülmektedir. Hacamat, modern tedavi tarzları uygulandıktan sonra başvurulabilecek yardımcı bir metottur. Aslında hacamat yaptırmak, Efendimiz aleyhissalatü vesselamın bir sünnettir. Hacamat mutlaka bir hastalık olduğunda değil, hastalık gelmeden, önleyici hekimlik maksadıyla da yaptırılır.

Şu rahatsızlıklarda hacamat tavsiye edilmektedir:¹

1. Kas-iskelet sistemini etkileyen ağrı durumları: Bel ve sırt ağrısı (lumbago), bel ve boyun fıtığı ağrıları, fibromiyalji ve fibrosit, diz osteoartrit ağrısı, omuz ve boyun ağrısı, travma veya kırık sonrası ağrılar.

2. Kalp ve damar hastalıkları: Ödem, hipertansiyon, kalp ritm bozuklukları (aritmi), kalp ağrısı (anjina pektoris), bacakta damarda pıhtı (vasküler tromboz).

3. Çeşitli kan hastalıkları (hematolojik bozukluklar): Talesemi (Akdeniz anemisi), Orak hücre anemisi, sideroblastik anemi, hemosiderozis, hemokromatozis.

4. Bazı deri hastalıkları: Akne vulgaris (ergenlik sivilcesi), atopik dermatit (alerjik deri hasarı), kronik sebebi belli olmayan ürtiker (deride aşırı kırmızılık).

5. Bazı genetik çocuk hastalıkları: Alkaptonuri, amonyum zehirlenmesi, pentozüri, fruktozemi, galaktozemi, gangliozidozis, Gaucher hastalığı, glikojen depo hastalığı, homosistinemi, mukopolisakkaridozlar, Neimann-Pick hastalığı, fenilketonüri.

6. Ruh-sinir (nöropsikiyatrik) hastalıkları: Uykuda kol felci, karpal tünel sendromu, erken beyin enfarktüsü, epilepsi, baş ağrısı ve migren, inme (felç), trigeminal nevralji (ani yüz ağrısı) , bazı psikiyatrik durumlar.

7. Kötü huylu urlar: Kanser, lösemi, lenfoma ve çoklu miyeloma (Kahler hastalığı).

8. Metabolik hastalıklar: Gut hastalığı, tiroit hastalıkları (hipertiroidi, guatr), hormonel dengesizlik durumları (kadınlarda kıllanma gibi erkeklik belirtileri), kan yağlarında (LDL ve trigliserit) ve kolesterolde yükselme (hiperlipidemi ve hiperkolesterolemi).

9. Enfeksiyon hastalıkları: Sellülit, diyabetik ayak, bazı virüs enfeksiyonları (mesela, herpes zoster, grip, diğer bulaşıcı gripler, viral hepatit B ve C.

10. Solunum ve Kulak-Burun-Boğaz hastalıkları: Astım, kronik sinüzit, hareket hastalığı, orta kulak iltihabı (otitis media), kronik bademcik iltihabı.

11. Otoimmün hastalıklar: Bu hastalarda normalde yabancı mikrop ve organizmalarla mücadele eden antikorlar, kişinin kendi vücut dokularına karşı savaş verirler ve kendi hücre ve dokularını tahrip ederler. Belki de hekimlerin en çok çaresiz kalıp istemedikleri halde kortizon gibi ilaçları vermek zorunda kaldıkları hastalık grubudur. Ankilozan spondilit, sistemik lupus eritematozus, romatoid artrit, Graves hastalığı, Haşhimato hastalığı, akantozis nigrikans, Addison hastalığı, otoimmün anemi ve pernisiyöz anemi, soğuk aglutinin hastalığı, goodpasture hastalığı, insülin bağımlı şeker hastalığı, MS hastalığı (multipl skleroz), myastenia gravis, skleroderma (sistemik skleroz) ve vitiligo.

12. Mide-bağırsak hastalıkları: Gastrit, zehirlenme (zehir, gıda veya ilaç alımı sebebiyle), irritabl bağırsak sendromu, kron hastalığı, ülseratif kolit.

13. Ağır metal zehirlenmesi.

14. Kimyasallar, kanserojenler, böcek ilaçları ve organik fosfor bileşiklerinin yol açtığı zehirlenmeler.

15. Aşırı dozda ilaç alımı.

16. Böbrek hastalıkları: Böbrek hasarı, akut ve kronik böbrek yetmezliği, nefrotik sendrom ve glomerulonefrit.

18. Tütün ürünlerinin sebep olduğu rahatsızlıklar.

18- Damarlanma (angiogenez) üzerine faydası: Hacamat vücutta nitrik oksit (NO) salgılanmasına sebep olur.² Nitrik oksit, damarları genişletmede ve yeni damar gelişiminde önemli bir maddedir. Özellikle damar sayısını artırmada görevli VEGF maddesinin kanda yükselmesinde rol alır. Yaşlandıkça tıkanan damarların yerine geçmek üzere yeni damar oluşumu önemlidir. Bilhassa yaşlandıkça, kalb damarları damar sertliği sebebiyle tıkanmaktadır. Tıkanan kalb damarlarının yerine yeni damarların üretilmesine nitrik oksit vesile olmaktadır.

19- Fizyoterapi faydası: Hacamatın boyun ve omuz ağrılarına çok iyi geldiği ispatlanmıştır.³ Ayrıca felçli hastalarda hacamatın kaslar üzerine faydalı etkileri ve hastanın konuşmasını düzeltmede etkili olduğu bulunmuştur.⁴

20- Hastalık sebeplerini (predispozan faktörler) ortadan kaldırma faydası: Hacamat birçok hastalığın sebebi olan yüksek tansiyonu azaltır ve baş ağrısının önemli bir sebebi olan trigeminal nevraljiyi tedavi eder.⁵ Damar tıkanıklıklarının sebebi olan kolesterol ve diğer kan yağlarını azaltır.⁶ Gut hastalığının sebebi olan ürik asit seviyesini azaltır.⁷

21- Karaciğeri koruyucu faydası: Kanda karaciğere zararlı maddeleri temizleyerek karaciğere faydalı olur. Vücuttan demir atılımına sebep olarak karaciğere faydalı olmaktadır. İlaçların etkisini artırarak karaciğere daha az zararlı ilaç kullanımına vesile olur.⁸

22- Kalbi koruyucu faydası: Deney hayvanlarındaki kalb krizinde hacamat uygulamasının ölü kalb kası büyüklüğünü azalttığı ve aritmilere iyi geldiği bulunmuştur.⁹ Hacamatın kan yağlarını ve kolesterolü azaltması da kalb sağlığı açısından oldukça faydalıdır. Ayrıca, hacamatın insanlarda kalb ritmini dengelediği ve kalb ritm bozukluklarında faydalı olabileceği bulundu.¹⁰

23- Beyin ve sinirlere faydası: Hacamat herpes virüsüne karşı hem koruyucu ve hem de tedavi edicidir (PLoS One 7: e31793). Ayrıca kanı temizlediğinden ve ilaçların yan etkilerini azalttığından beyin ve sinirler için koruyucudur.¹¹

24- Böbrekleri koruyucu faydası: Hacamat ikinci bir böbrek olarak vazife yapmaktadır. Hatta böbreklerin dışarı atamadıkları büyük yağ ve protein molekülleri ve ağır metallerin vücuttan atılmasında görev yaparak böbreklerin aşırı yükünü azaltmaktadır. Zehirleri atarak böbrekleri korumaktadır.

25- Tansiyon düşürücü (antihipertansif) faydası: Birçok çalışmada tansiyonu düşürdüğü bulunmuştur.

26- Alerji azaltıcı (anti alerjik) faydası: Hacamatın alerjiye sebep olan maddeleri (IgE, IL-2 ve C3) vücuttan temizlediği ve kronik idiyopatik purpura gibi hastalıklara faydalı olduğu rapor edilmiştir.¹² Hacamatın bağışıklık sistemini güçlendirdiği de bulunmuştur.¹³

27- Mikroplara karşı (anti mikrobik) faydası: Hacamat kanda nitrik oksit ve mikrop öldürücü peptitlerin üretimine sebep olarak mikroplara karşı vücudun direncini artırır.¹⁴

28- Virüslara karşı (anti viral) faydası: Hacamatın herpes virüs hastalıkları ve viral hepatit tedavisinde faydalı olduğu rapor edilmiştir (Int J Cardiol, 2010, 140: 19-23; PLoS One 7: e31793). Hacamat ile kanda yardımcı hücreleri (T helper cells=CD4+), interleukin-2 (Il-2), interferon-gamma, complement-3, complement-4, immunoglobulinler IgA, IgG and IgM seviyelerinin arttığı ve IgE, IL-4, IL-10 and CD8+ seviyelerinin azaldığı ve bunun viral hastalıkların tedavisinde olumlu sonuç verdiği bulunmuştur.¹⁵

29- Romatizmaya karşı (anti romatizmal) faydası: Hacamat uygulamasının kanda otoantikorları azalttığı bulunmuştur. Otoantikorlar bedende kendi dokularına karşı savaş veren antikorlardır ve kendi dokularını tahrip ederek romatizmal çok sayıda hastalığa sebep olmaktadır. Hacamat ayrıca otoimmün hastalıklara sebep olan iltihap yapıcı maddeleri vücuttan atmaya vesile olmaktadır. Romatizmal hastalıklarda kanda hızla yükselen akut faz reaktanları denilen ESR ve CRP gibi maddelerin kandan temizlenmesine ve azalmasına vesile olmaktadır.¹⁶

30- Kansere karşı (anti kanser) faydası: Hacamat tedavisinin T hücre (lenfosit) sayısını artırarak bağışıklığı güçlendirdiği bulunmuştur. Kanser ilaçlarının etkisini kuvvetlendirdiği rapor edilmiştir. Kanser hücresi sayısını artırarak kanserin büyümesine ve yayılmasına sebep olan maddelerin miktarını azaltarak kanser büyümesinin önüne geçtiği söylenebilir.¹⁷ Ayrıca hacamat NO miktarını artırır ki NO kanser hücrelerini öldürdüğü tespit edilen bir maddedir.¹⁸

31- Genel durumu düzeltme üzerine faydası: Bağışıklığı iyileştirerek, kan dolaşımını hızlandırarak ve hastalık yapıcı zehirli maddeleri vücuttan atarak vücudun genel durumunda iyileşmeye vesile olmaktadır. Bu sebeple Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) hacamatın hasta olunmasa bile yılda iki defa yapılmasını tavsiye etmiştir.

32- Psikolojik faydası: Hacamat vücuttaki birikmiş statik elektriği boşaltarak stres, kaygı (anksiyete) ve diğer ruhsal sıkıntıları azaltmaktadır.

Merak Edilen Bazı Hususlar

Hacamat öncesi veya sonrası beslenme ile ilgili olarak ilmi bir makale veya araştırma olmamasına rağmen çok sıkı diyet takibi istenmektedir. Tedaviden bir gün önce protein (et, süt, peynir, yumurta vs.) yenmemesi tavsiye ediliyor. Böyle bir diyet aslında müspet bir tavsiye olmakla birlikte tedavinin sonucunu etkileyen bir durum olup olmadığı ilmi bir çalışma ile ispatlanmış değildir. Tedaviden sonra diyet uygulanması tavsiye edilmez. Tedaviden önceki 4–5 saat içinde yemek yememiş olmak midenin boş olması gerektiği için önemlidir.

Tedavi esnasında genellikle erkeklerde geçici bayılmalar olabilmektedir. Burada ağrı, acı veya kanamaya karşı önceden şartlanmış olmanın veya kesik atarken ortaya çıkan ağrının etkisi vardır. Bayılma korkulacak, tehlikeli bir durum olmayıp hastanın uzanması ve ayaklarının yukarı kaldırılması, yani beyne kan akışının sağlanmasıyla kısa sürede geçmektedir.

Hacamat tedavisinde, maddi olmayan bazı hastalık yapıcı unsurların vücuttan temizlendiğine inanılır, ancak bunun da ilmi bir ispatı söz konusu değildir. Bazı hastalar buna inanarak tedavi olmak isterken bazıları buna inanmadığını belirtmektedir. Şahsen hacamat sonrası rahatlamada bu tür bir tesirin varlığına inanıyorum. Hacamat tedavisine başlamadan hekim ve hasta abdestli olmalı, tedavi esnasında sürekli olarak Ayet-el Kürsi veya başka ayet ve dualar her ikisi tarafından okunmalıdır.

Hacamat tedavisi için uygun aylar ve günlerden bahsedilir. Bu konuda da ilmi bir çalışmaya rastlamak neredeyse mümkün değildir. Mevsimlerin, ay ve günlerin bazı hastalıklar veya anormal durumlar ile ilgili olabileceği konusunda bazı makaleler vardır, ancak hacamatla ilgili henüz bir araştırma yoktur. Bu durumun makul olduğunu söylemekle birlikte farklı günlerin etkisi konusunda mutlaka çalışma yapılmalı ve tecrübeler paylaşılmalıdır.

Hacamat tedavisinde, vücuttan çıkan kanın miktarı ciltte uygulanan bölgeye göre, kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Tedavide asla aşırı kan almak hedeflenmemelidir. Literatürde aşırı ve sık hacamata bağlı olarak anemi (kansızlık) ve onun yol açtığı kalp yetmezliği vakaları bildirilmiştir. Hacamat hem vücudu temizlemekte hem de sinir uçlarını uyararak bilhassa beyin ve kalp rahatsızlıklarına iyi gelmektedir. Sonuç olarak sadece kan alınarak veya derin dokunarak da tedavi yapılmaktadır.

Tedaviden bir hafta önce aspirin veya diğer kan sulandırıcı ilaçlar kullanılıyorsa kesilmelidir. Kişinin belirgin kansızlığı (anemi) varsa tedavi yapılmamalıdır. Tedavi edeceğiz derken zarar da verilebilir. Bazı hekim olmayan uygulayıcılar, hacamat tedavisinin çok kan alınsa da sık yapılsa da zarar vermeyeceği gibi yanlış bilgiler vermekte veya bunu uygulamaktadır. Bal, Kur’an’da şifa olarak tavsiye edilir ancak aşırı alındığında balın da zararlı olacağı kesindir.

Hacamat tedavisinde jilet gibi kesici aletler ve kupalar sadece bir kişide uygulanmalıdır. Kan ile bulaşan hastalıkları engellemek için hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.

Sonuç olarak hacamat uygulaması, sinir uçlarına akupunktur benzeri uyarıcı etkisiyle hem fiziksel, statik elektriği boşaltarak hem psikolojik (zihni ve hissi), hem de zehirler ve diğer birikme eğilimindeki maddelerden vücudu temizleyerek bedensel (somatik) etkilere sahip çok faydalı bir tamamlayıcı tıp uygulamasıdır.

Bütün bu faydalı etkilerle birlikte hacamatın bir tamamlayıcı tıp uygulaması olduğunu aklımızdan çıkarmamamız lazımdır. Bunun anlamı şudur: Önce hekimlere müracaat edilecek ki bunu Efendimiz de (sallallahu aleyhi ve sellem) tavsiye etmiştir. Modern usullerle teşhis ve modern tedaviler tamamen yapılmalıdır. Hacamat bu tedaviler yapıldıktan sonra eksik kalan kısmı tamamlamak üzere kullanılabilir. “Hekime, hastaneye gitmeye gerek yok” veya “İlaçlarını bırak, hacamat yapalım, geçer” iddialarına karşı hassas, tedbirli ve ferasetli olmamız gereklidir. Hacamatta fazla kan alınırsa daha faydalı olur anlayışından da kaçınmamız gereklidir. Aşırı kan alınmasının, kansızlık ve kalb yetmezliği gibi tehlikeli sağlık problemlerine sebep olduğu unutulmamalıdır.

Yazar: Prof. Dr. Ömer Serranur/Çağlayan Dergisi

Peygamber Yolu

1. Salah Mohamed El Sayed, Abdel-Salam Al-Quliti, Hany Salah Mahmoud, Hussam Baghdadi, Reham A. Maria, Manal Mohamed Helmy Nabo, Ahmad Hefny, “Therapeutic Benefits of Al-Hijamah in Light of Modern Medicine and Prophetic Medicine” American Journal of Medical and Biological Research, 2014, cilt 2, No. 2, 46-71.
2. Altern Integr Med, 2013, 2: 1-16
3. Complement Ther Clin Prat, 2016, 23: 30-33; Evid Based Complementary Altern Med, 2012, 2011; Acupunc Med, 2013: 010385
4. Clin Exp Hypertens, 2010, 32: 423-425
5. J Tradit Chin Med, 1997, 17: 272-274
6. Med J Cairo Univ, 2010, 78: 311-315
7. Med J Cairo Univ, 2010, 78: 311-315
8. Egypt J Immunol, 2005, 12:39-51
9. Chin J Physiol, 2012, 55: 253-258
10. J Altern Complement Med, 2014, 20(4): 318-321
11. Egypt J Immunol, 2005, 12: 39-51
12. Egyptian Dermatology Online Journal, 2013, 9: 79-82
13. Zhongguo Zhong Xi Yi Jie He Za Zhi, 2006, 26: 984-987
14. Indian J Pharmacol, 2008, 40: S17-20
15. Zhongguo Zhong Xi Yi Jie He Za Zhi, 2006 26: 984-987
16. Egypt J Immunol, 2005, 12: 39-51
17. Egypt J Immunol, 2005, 12: 39-51
18. Leukemia, 1998, 12: 1461-1466