Efendimiz (sas) Hangi Namazda Hangi Sûreleri Okumuştur?
Namazlara ait hususi sûreler olmamakla beraber Peygamber Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) bazı namazlarda daha sık okuduğu sureler vardır. Aşağıda bu sûreler zikredilecektir.
Ancak Peygamber Efendimiz sürekli bu sureleri okurdu manasıda anlaşılmamalıdır. Çünkü devamlı aynı sûreleri okumak, Kur’ân’ın diğer sure ve âyetlerini namazda terk etmeye yol açar. Bu da pek uygun değildir. Buradan hareketle ulema, bu surelerin o namazlarda okunmasını müstehap görmüşler ama şart olmadığını bildirmişlerdir.
1-Peygamber Efendimiz(sav) Sabah Namazında Hangi Sureleri Okurdu
a) Sabah Namazının Sünnetinde;
Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) sabah namazının sünnetini hafif tutuğu rivayet edilmektedir.[1]
Bazen birinci rekatta Kâfirûn sûresini, ikinci rekatta da İhlâs suresini okumuştur.[2]
Bazen de birinci rekatta Bakara sûresi 136. ayetini
قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحٰقَ وَيَعْقُوبَ وَالأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
ikinci rekatta da Âl-i İmrân sûresi 52. veya 64. ayetlerini okumuştur.[3]
فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ وَلاَ نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلاَ يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ
b) Sabah Namazının Farzında;
Tıvâl-ı Mufassal[4] olarak adlandırılan uzun sûreleri okurdu.[5]
Bunlardan Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) sabah namazının farzında Fatiha’dan sonra okuduğu rivayet edilen bazı sûreler şunlardır:
Tûr Sûresi[6]; Kâf Sûresi[7]; Tekvir sûresi[8]; Rûm sûresini[9]; Mü’minûn sûresi[10]; Zilzâl sûresi[11]; Enfâl sûresi (40 ayet)[12]; Felak ve Nâs Sûreleri[13]
Cuma günleri sabah namazında Secde sûresi ve İnsân (dehr) sûresini[14]
2.Peygamber Efendimiz(sav) Öğle Namazında Hangi Sureleri Okurdu
a) Öğle Namazının Farzında;
Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) öğle namazının farzında genellikle Evsât-ı Mufassal[15] olarak adlandırılan sûreleri okumuştur.
Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) öğle namazının farzının kıraatini bazen çok uzun tutmuş; birinci rekattaki kıraati ikinci rekattan uzun olmuştur.[16]
Fatiha dahil yaklaşık otuz âyet Secde sûresi kadar okuduğu rivayet edlmiştir.[17] Târık sûresi, Ğâşiye sûresi, Burûc sûresi, Leyl sûresi, İnşikâk sûresi ve benzeri sûreleri okumuştur.[18]
3.Peygamber Efendimiz(sav) İkindi Namazında Hangi Sureleri Okurdu
a) İkindi Namazının Farzında;
Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) ikindi namazının farzında da genellikle evsât-ı Mufassal[19] olarak adlandırılan sûreleri okumuştur.
Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) her birinde on beş ayet kadar, öğle namazının ilk iki rekatında okuduğunun yarısı kadar okumuştur.[20] Öğle namazında ikindi de okuduğu yukarda zikrettiğimiz sûreleri okuduğu rivayet edilir.
4.Peygamber Efendimiz(sav) Akşam Namazında Hangi Sureleri Okurdu
a) Akşam Namazının Farzında:
Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) akşam namazının farzının kıraatını kısa tutmuştur.[21] Genellikle akşam namazında Beyyine sûresinden aşağısını okumuştur.
Akşam namazında bazen de uzun ve orta uzunlukta sûreleri okurdu;.Mürselât sûresini[22]; Tûr sûresini[23] Mâide sûresi ve A’raf sûresi gibi uzun sureleri okuduğu da olmuştur.[24]
b) Akşam Namazının Sünnetinde;
Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) akşamın farzdan sonraki sünnetinde sabah namazında olduğu gibi Kâfirûn sûresini ve İhlâs sûresini okumuştur.[25]
5.Peygamber Efendimiz(sav) Yatsı Namazında Hangi Sureleri Okurdu
a) Yatsı Namazının Farzında;
Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) yatsı namazının kıraatının çok uzun tutulmamasını Şems sûresi[26], İnşikâk sûresi[27], Tîn sûresi[28], A’la sûresi, İkra’ sûresi, Leyl sûresinin okunmasını tavsiye buyurmuşlardır.[29]
6.Peygamber Efendimiz(sav) Gece Namazında Hangi Sureleri Okurdu
Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) gece namazlarında bazen açıktan bazen de gizli okumuştur.[30] Kıraatını da bazen uzun bazen de kısa tutmuştur.[31] Bir gecede Bakara, Âl-i İmran, Nîsa sûrelerini okuduğu olmuştur.[32]
Her gece yüz ayet okuyarak namaz kılan kişinin gafillerden olmayacağını belirtmiş ve buna teşvik etmiştir.[33]
Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) gece namazında sadece bir ayet okuduğu da olmuştur.
Ebû Zer’in (radıyallâhu anh) rivayet ettiği bir hadiste şöyle anlatıyor: Resulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) gece namazına kalktı ve sabah vakti girinceye kadar namaza devam etti. Namazda tek ayet okudu. O da şu ayettir:
إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
” Eğer onları cezalandırırsan, şüphe yok ki onlar Sen’in kullarındır. Onları affedersen, aziz-u hakîm (üstün kudret, tam hüküm ve hikmet sahibi) ancak Sen’sin.” (Mâide sûresi 5/118).[34]
7.Peygamber Efendimiz(sav) Vitir Namazında Hangi Sureleri Okurdu
Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) Vitir namazını gece namazının sonuna bırakmış ve gece kalkmaktan korkulmadığı sürece gecenin sonuna bırakılmasını tavsiye etmişlerdir. Vitir namazının birinci rekatında A’la sûresini ikinci rekatta Kâfirûn sûresini, üçüncü rekatta da İhlâs sûresini okumuştur.[35] Bazen de bunlara Felak ve Nâs Sûrelerini de eklemiştir.[36]
Bir keresinde de vitir namazının bir rekâtında Nisa sûresinden yüz âyet okuduğu rivayet edilmektedir.[37].
8.Peygamber Efendimiz(sav) Cuma Namazında Hangi Sureleri Okurdu
Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) bazen birinci rekatta Cum’a sûresini, ikinci rekatta Münâfikûn sûresi okumuştur.[38] Bazende ikinci rekatta Mûnâfikûn sûresi yerine Ğâşiye sûresini okumuştur.[39]
Bazen de birinci rekatta A’la sûresini, ikinci rekatta Ğâşiye sûresini okumuştur.[40]
9.Peygamber Efendimiz(sav) Bayram Namazında Hangi Sureleri Okurdu
Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) bayram namazında bazen birinci rekatta A’lâ sûresini, ikinci rekatta da Ğâşiye sûresini okumuştur.[41] Bazen de Kâf sûresini ve Kâmer sûresini okumuştur.[42]
Dipnotlar:
[1] Buhârî, Teheccüd 28; Müslim, Salâtu’l-Müsâfirîn 92, 93;Ebû Dâvud, Tatavvu 3.
[2] Müslim, Salâtu’l-Müsâfirîn 98;Tirmizî, Mevâkît 191.
[3] Müslim, Salatu’l-Müsâfirîn 99-100. Ebû Dâvud, Tatavvu 3; Nesâî, İftitah 38.
[4] Tıvâl-ı Mufassal;Hücurât sûresi’nden Bürûc sûresinin sonuna kadar olan sûreler bu grupta yer alır.
[5] Nesâî, İftitah 6.
[6] Buhâri, Hac 64; Hac; Müslim, Hac 42.
[7] Müslim, Salât 165-168 ; Tirmizî, Salât:226-228.
[8] Müslim, Salât 164 ; Dârimî, Salât 66; Nesâî, İftitah 44; İbn Mâce, İkametü’s-salât 5; Ebû Dâvud, Salât 131,132.
[9] Nesâî, İftitah 41
[10] Buhâri, Ezan 106; Müslim, Salât 163; Ebû Dâvud, Salât 89, Nesâî, İftitah 76.
[11] Ebû Dâvud, Salât 134.
[12] İbn Mes’ud (radıyallâhu anh) anlatıyor: Sabah namazının birinci rekatinde Enfal’den kırk ayet kadar, ikinci rekatinde ise mufassal sürelerden birini okumuştur. Buhârî, Ezan 106.
[13] Bir keresinde de seferdeyken, namazda “Kul eûzu bi-rabbi’l-felak” ve “Kul eûzu bi-rabbi’n-nâs” sûrelerini okumuştu.Ebû Dâvud, Salât 19; Nesâî, İftitah 45.
[14] İbn Abbas Radıyallahu anh anlatıyor: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) cuma günü, sabah namazında Elif-lam-mim Tenzil es’Secde, ve Hel eta ala’l-insani hinun mine’d-dehr surelerini okurdu. Yine Resulullah (sav) cuma namazında Cu-ma ve Münafikun surelerini okurdu. Müslim, Cuma 64; Ebu Davud, Salat 218; Tirmizi, Salat 375; Nesai, Cuma 38, İftitah 47.
[15] Evsât-ı Mufassal: Burûç ve Beyyine sûres’dan Lem Yekûn’a kadar olan sûrelerdir.
[16] Müslim, Salât 154,161, 162; Nesaî, İftitah 56; İbn Mâce, İkametü’s-salât 5, 7; Ebû Dâvud, Salât 124, 125.
[17] Müslim, Salât 156; Tirmizi, Salât 227; Nesaî, Salât 16.
[18] Müslim, Sal3at 170; Tirmizi, Salât 227; Ebû Dâvud, Salât 124, 125.
[19]Evsât-ı Mufassal: Burûç ve Beyyine sûres’dan Lem Yekûn’a kadar olan sûrelerdir.
[20] Müslim, Salât 156.
[21] Nesâî, İftitah 61, 62; Nesâî, İftitah 13; İbn Mâce, Salât 7.
[22] Buhârî, Ezan 98; Müslim, Salât 173; Nesâî, İftitah 64.
[23] Buhârî,,Ezan 9; Müslim, Salât 174; Nesaî, İftitah 65; İbn Mâce, İkametü’s-salât 9.
[24] Buhârî,Ezan 98; Ebû Dâvud, Salât 127.
[25] Nesâî, İftitah 68.
[26] Tirmizî, Salât 229; Nesâî, İftitah 62.
[27] Nesâî, İftitah 53.
[28] Nesâî, İftitah 72, 73.
[29] “Muaz (r.a.), arkadaşlarına yatsı namazını kıldırmış ve kıraatı da uzatmıştı. Ensârdan bir genç, namazdan ayrıldı ve namazını tek başına kıldı. Muaz namazı bitirince, bu olay ona anlatıldı. Bunun üzerine Muaz: “Bu adamın yaptığı münafıklıktır!” dedi. Genç de bunu duyunca Muaz’ın bu sözlerini Rasûlullah’a (sallallâhu aleyhi ve sellem) anlattı. Rasûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) “Ey Muaz! İnsanları fitneye mi düşürmek istiyorsun? İnsanlara imamlık yaptığında “Ve’ş-şemsi ve duhâhâ”, “Sebbihi’sme rabbike’l-a’lâ”, “İkra’ bi’smi rabbik” ve “Ve’l-leyli izâ yağşâ” surelerini oku. (Şu muhakkak ki, senin arkanda yaşlı, zayıf ve ihtiyaç sahibi insanlar namaz kılmaktadır.)” Buhârî, Ezan 63,96; Müslim, Salat 178-181; Nesaî, İftitah 71.
[30] Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 23; Tirmizi, Salât 327.
[31] Buhârî, Teheccüd 9; Müslim, Salatu’l-Müsâfirîn 203, 204; İbn Mâce, İkametü’s-salât 200; Nesâî, İftitah 164, Kıyamü’l-leyl 25.
[32] Müslim, Salâtu’l-Müsâfirîn 203; Nesâî, İftitah 164, Kıyâmü’l-leyl 25.
[33] Ebû Dâvud, Salat 326.
[34] Nesâî, İftitah 79.
[35] Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 47-50; Tirmizî, Vitr 337; İbn Mâce, İkametü’s-salât 115.
[36] Tirmizî, Vitr 337; İbn Mâce, İkâmetü’s-salât 115.
[37] Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 46.
[38] Müslim, Cuma 61; Ebû Dâvud, Salât 234,236 ; İbn Mâce, İkâmetü’s-salât 90; Tirmizî, Cuma 37.
[39] Müslim, Cuma 63; Ebû Dâvud, Salât 234,236; İbn Mâce, İkâmetü’s-salât 90.
[40] Müslim, Cuma 62; Ebû Dâvud, Salât 234,236; İbn Mâce, İkâmetü’s-salât 90.
[41] Müslim, Cuma 62; Ebû Dâvud, Salât 234,236; İbn Mâce, İkâmetü’s-salât 157.
[42] Müslim, Îdeyn 14, 15; İbn Mâce, İkametü’s-salât 157; Ebû Dâvud, Salât 243,246.
