Browsing category
Çocukların ya da gençlerin talim ve terbiyesinde güzel/makbul davranışları oluşturmak ve pekiştirmek, istenmeyen davranışlara karşı ise onları korumak ya da varsa bu tür şeylerden onları uzaklaştırmak için sıkça baş vurulan yöntemlerden birisi de ödüllendirme ve cezalandırmadır. Eğitim ve öğretimde olumlu sonuçlar almak ve olumsuz tutum ve davranışlardan çocukları/gençleri korumak ve istenilen davranışları onlarda pekiştirmek için […]
Çocukları ve gençleri eğitim ve öğretim faaliyetlerine yönlendirmek ve motive etmek için ödüllendirme yöntemi kullanıldığı gibi cezalandırma tekniği de kullanılır. Bu yöntemlerden hangisinin ve nasıl kullanılacağı muhatapların tutum ve davranışlarına göre belirlenir. Ödüllendirme yöntemi talim ve terbiyede çok etkin bir metot olduğu gibi tabiatıyla rüşd döneminden sonra cezalandırmanın da belli ölçüler çerçevesinde katkısı vardır. Öncelikle […]
Allah Resûlü’nün (aleyhissalâtu vesselâm) peygamber olarak görevlendirildiği Cahiliyye döneminin en belirgin özelliklerinden biri ilmî, ahlakî, dinî, hukukî ve içtimai hayatın tevhid ve düzenden mahrum oluşudur. Bundan dolayıdır ki bu devir; cehaletin, ırkçılığın hâkim olduğu, güçlünün zayıfı ezdiği, her türlü taşkınlık, yağma, saldırı, gasp ve zulmün yaygın olduğu bir dönemdir. Büyük çoğunluğu itibarıyla göçebe bir hayat […]
Başarılı ve verimli bir talim ve terbiye adına muallim ve rehberlerin, muhatapları ile sadece akademik ilişki kurması asla yeterli değildir. Bunun yanında hem talebeleri hem de velileri ile iletişime geçmeleri ve dostluklar kurmaları çok önemlidir. Zira muallimlerin/rehberlerin muhatabını tam tanıyabilmesi, yaşadığı ev, aile ortamını ve sosyal çevreyi de bilmesine bağlıdır. Bunu gerçekleştirecek olan da veli ziyaretleridir. […]
Eğitim ve öğretimde iletişim yakınlık davranışları, sözlü ve sözsüz olarak iki kategoride ele alınır. Daha önce yayınlanan iki makalede sözlü yakınlık davranışları üzerinde durulmuştu. Bu makalede ise “sözsüz yakınlık davranışları” incelenecektir ki bunların ilki, fiziksel temastır. Muhatabın başını okşama, elini tutma, omzuna/göğsüne dokunma gibi zahiren basit görülen fiziki dokunuşlar -kültür farklılıkları mahfuz- hem sağlıklı bir […]
Eğitim, öğretim ve iletişimde yakın olmanın ve yakınlığını muhataba duyurmanın sözlü ve sözsüz olmak üzere farklı şekilleri vardır. Bu vesileler aslında talim ve terbiye hayatının üzerine kurulu olduğu temel esaslar arasındadır. Zira bir anne babanın, rehberin ya da öğretmenin bu yöntemlere başvurmadan muhatabının duygularına yakınlığını duyurması çok zordur. Allah Resûlü’nün talim ve terbiye metodolojisi içinde […]
Nebevî eğitim ve öğretimin temel ilkelerinden birisi de muhataba yakın olmak, yakın davranmak ve yakınlık göstermektir. Bir çok anne-baba ve muallim “yakın olursam annelik-babalık/muallimlik otoritem sarsılır ve çocuklarım/öğrencilerim gevşer, şımarır, söz dinlemez, eğitim-öğretim yapamam” vb. gibi mazeretlerle terbiyesiyle mesul olduğu kişilerle aralarına çok fazla mesafe koyarlar. Ciddiyet ve vakar ile muhataplarına yakınlık ve samimiyet dengesini […]
Nebevî eğitimin temel ilkelerinden birisi de muhatapların daima iyi tarafını görmek ve güzel vasıflarını seslendirmektir. Bu ilke muhataba iyilik yapmanın onu iyiliklerle tanıştırmanın, iyiliğe olan meylini güçlendirmenin ve “iyi/kâmil insan” olarak yetiştirebilmenin/geliştirebilmenin önemli bir dinamiğidir. İnsan, telkine açık ve hakkında söylenen güzel ya da çirkin söz ve yorumlardan etkilenmeye müsait bir fıtrata/psikolojiye sahiptir. Eğitim sürecinde […]
Nebevî eğitimin temel ilkelerinden birisi de “kötülükleri iyilikle savma” prensibidir. Kötülükleri yok etmenin en etkili yöntemi, onları iyiliklerle karşılamak ve böylece iyiliği artırmaktır. Kur’ân’da Allah Resûlü’ne verilen ve O’nun da hayat boyu nice örnekliklerini sunduğu bu ilahî ölçü, her anne-baba ve muallimin eğitim ve terbiye adına temel davranış kuralı olmalıdır: “İyilikle kötülük bir olmaz. O halde […]
Nebevî eğitimin temel ilkelerinden biri de muhataba iyilik yapma prensibidir. Eğitim aslında bir iyilik hareketidir. İyiliği yaşama, yayma, büyütme ve güçlendirme, kötülüklerin ve haksızlıkların önünü alma eylemidir. Kötülüklere bulaşmanın önünü alma, bulaşanları işledikleri hata ve yanlışlardan kurtarma ve bunların yerine iyilik tohumlarını ekme ve yeşertme gayretidir. Bu faaliyeti gerçekleştirirken de iyilikle yaklaşmak ve iyilik çizgisinden […]